Van aannemer naar dienstverlener: de relevantie van omgevingsmanagement

Binnen de bouwsector is een beweging zichtbaar van aannemers die zich steeds meer als dienstverleners profileren. Zo ook bouwconsortium A-Lanes A15. A-Lanes A15 draagt zorg voor de verbreding van de A15 tussen de Maasvlakte en het Vaanplein, in opdracht van Rijkswaterstaat. Aan het consortium ligt de relatief nieuwe DBFM-opzet ten grondslag (zie toelichting onderaan). Dit betekent dat de opdrachtnemer gedurende de hele levensduur verantwoordelijk is voor het project. En dus is voor A-Lanes A15 een goede verstandhouding met omgevingspartijen van cruciaal belang.

Omgevingsmanagement nieuw in aannemerij

Christine Davidse, Hoofd Omgevingsmanagement bij A-Lanes A15, beschrijft de impact die de nieuwe DBFM-opzet heeft: “Doordat de afstemming met de omgeving, financiering en het onderhoud van het project bij de aannemer komt te liggen, word je als A-Lanes A15 meer een dienstverlener dan een aannemer die alleen maar bezig is met uitvoeren. Om de juiste dienstverlening te kunnen bieden van ontwerp tot onderhoud, is een goede afstemming met de omgevingspartijen noodzakelijk.”

Omdat er geen productdetails worden aangedragen, moet A-Lanes A15 als organisatie op zoek naar de juiste wijze om haar dienst vorm te geven. Davidse: “Uiteindelijk wordt de A15 gemaakt voor een ander. Door de samenwerking te zoeken en de omgeving te betrekken bij het proces, werk je het meest efficiënt en wordt het project zo goedkoop mogelijk uitgevoerd. Bovendien zijn partijen hierdoor ook automatisch goed geïnformeerd, waardoor zij hun eigen taken goed kunnen organiseren.” De omgevingspartijen van A-Lanes A15 zijn verschillende bedrijven, gemeenten, nutsbedrijven, maar ook omwonenden en automobilisten. Om de beste dienstverlening te kunnen leveren is het van belang de stakeholder zoveel mogelijk te betrekken bij het proces. Davidse: “Er ligt geen definitie van een product, maar de definitie haal je voor een deel op bij de stakeholders.“

Veranderende rol van aannemers

“Door het werken volgens een DBFM-overeenkomst krijgt de aannemer een andere rol. In de gunning van een project kan je scoren door goede plannen rondom omgevingsmanagement op te zetten. Het is dus heel waardevol hier aandacht aan te besteden. Zo had A-Lanes A15 zich al in de tenderfase ten doel gesteld om een zo hoog mogelijke tevredenheid van partijen in de omgeving te realiseren”, vertelt Davidse. “Dit sprak onze opdrachtgever aan. Vanaf het begin hebben we de omgeving bij het project betrokken. Door eisen en wensen van stakeholders mee te nemen, werken we concreet aan de tevredenheid van de omgeving.”

Stakeholdersonderzoek

Davidse: “We hebben een stakeholdersonderzoek laten uitvoeren door Customeyes om scherp te krijgen welke beeld stakeholders in de omgeving van ons hebben en hoe we de dienstverlening kunnen optimaliseren.” Christine Davidse beveelt Customeyes aan bij andere organisaties voor wie omgevings- en stakeholdermanagement van belang is in de samenwerking. “Als je de verantwoordelijkheid krijgt over de omgeving binnen een project, dan is het belangrijk dat je ook inzichtelijk maakt hoe het ermee staat.“

DBFM contracten

DBFM-contracten zijn relatief nieuw in de bouwwereld. Via een DBFM-overeenkomst worden vier aspecten van de bouw (Design, Build, Finance & Maintain) door de overheid uitbesteed aan een consortium als opdrachtnemer, vaak bestaande uit aannemersorganisaties. In het geval van A-Lanes A15 gaat het om een consortium dat is opgezet vanuit Ballast Nedam, John Laing, Stabag en Strukton. In deze nieuwe vorm wordt de aannemer niet alleen ingeschakeld voor de uitvoering, maar ook voor het ontwerp, financiering en onderhoud van een project.